هیدروپولیتیک هیرمند: دلایل، آثار و پیامدها

Authors

  • اسماعیل ورزش کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی
  • جواد اطاعت استادیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی
Abstract:

کمبود آب، به‎ویژه در مناطق خشک و نیمه‎خشک جهان از مسائل و مشکلات سده‎ی کنونی است. براساس پیش‎بینی‎هایی برای سال 2030، حدود 47 درصد از جمعیّت جهان، در مناطقی با کمبود شدید آب زندگی خواهند کرد. دسته‎ای از ژئوپولیتیسین‎ها سده‎ی کنونی را "سده‎ی هیدروپولیتیک" می‎نامند. هیدروپولیتیک به مطالعه‎ی اثر تصمیم‎گیری‎های مربوط به استفاده از آب در شکل‎گیری‎های سیاسی در روابط میان دولت‎ها یا روابط میان دولت‎ها و مردم یک کشور می‎پردازد. بر این مبنا رودخانه‎ی هیرمند که رودخانه‎ای بین‎المللی است و در جنوب‎غرب افغانستان و شرق ایران جریان دارد، مورد توجّه قرار گرفته است. پژوهش پیش رو با روش توصیفی ـ تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش است که کدام عوامل در ایجاد وضعیّت کنونی ـ خشک شدن ‎هامون‎ها و حجم کم آورد رودخانه ـ تأثیرگذار بوده‎اند؟ یافته‎های پژوهش نشان می‎دهد که عوامل مختلفی ازجمله، حضور قدرت‎های تأثیرگذار منطقه‎ای، همچون انگلستان با داوری‎های انجام شده، اختلاف‎نظرهای ایدئولوژیک، تأسیسات احداث شده بر روی رودخانه و بروز خشکسالی‎های دوره‎ای، در بروز این مسئله نقش داشته‎اند. هیرمند تنها منبع تأمین‎کننده‎ی آب سیستان است. حجم کم آورد رودخانه موجب شده که مردم به‎دلیل وابستگی مستقیم و غیرمستقیم به هیرمند شغل و درآمد خود را از دست بدهند. مهاجرت گسترده از منطقه‎ی سیستان، از بین رفتن اقتصاد محلّی و تغییر شیوه‎ی زندگی مردم ساکن دشت سیستان از پیامدهای این مسئله است. بنابراین پیشنهاد می‎شود هر دو کشور با رسیدن به درک مشترکی از مسئله، برای توافق بر یک طرح جامع مدیریتی آب تلاش کنند. در این راه سرمایه‎گذاری در اجرای طرح‎های مشترک آبیاری و تغییر نوع کشت محصولات می‎تواند راهگشا باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

افول قدرت نرم آمریکا؛ دلایل و پیامدها

بررسی قدرت نرم امریکا بیانگر آن است که به‌ویژه در دوران ترامپ، تصویر امریکا رو به افول نهاده است. سیاست‌های ترامپ در دو عرصۀ داخلی و خارجی موجب کاهش نفوذ امریکا در عرصۀ بین‌المللی شده است. این مقاله به دنبال پاسخ‌گویی به این پرسش است که چرا قدرت امریکا رو به افول نهاده و این وضعیت چه پیامدهایی داشته است؟ نگارنده معتقد است عوامل درون‌زا و برون‌زا بر افول قدرت نرم امریکا تاثیر گذاشته است. در زمرۀ...

full text

افول قدرت نرم آمریکا؛ دلایل و پیامدها

بررسی قدرت نرم امریکا بیانگر آن است که به‌ویژه در دوران ترامپ، تصویر امریکا رو به افول نهاده است. سیاست‌های ترامپ در دو عرصۀ داخلی و خارجی موجب کاهش نفوذ امریکا در عرصۀ بین‌المللی شده است. این مقاله به دنبال پاسخ‌گویی به این پرسش است که چرا قدرت امریکا رو به افول نهاده و این وضعیت چه پیامدهایی داشته است؟ نگارنده معتقد است عوامل درون‌زا و برون‌زا بر افول قدرت نرم امریکا تاثیر گذاشته است. در زمرۀ...

full text

امکان‌سنجی نبرد تمدنی در بحران سوریه: دلایل و پیامدها

مسئله اصلی پژوهش حاضر تبیین و تحلیل دلایل تصادم چند تمدن در خاورمیانه و به صورت تخصصی در بحران سوریه می­باشد. این مقاله در زمرۀ پژوهش‌های بنیادی قرار دارد و برای انجام آن از منابع اسنادی، کتابخانه‌ای و اینترنتی بهره برده شده است که با استفاده از تحلیل‌های استنباطی در چارچوب روش توصیفی و تحلیلی به رشته تحریر در آمده است. یافته­های پژوهش نشان داد، امروزه ما شاهد یک جنگ تمدنی تمام عیار هستیم که سه...

full text

تحلیلی بر«سیاست‌کوچِ» نادرشاه افشار، دلایل و پیامدها

چکیده: کوچ دادن اجباری قبایل و اهالی ایالات و ولایات و یا بزرگان و سران آنها به مناطق مختلف کشور و بخصوص به خراسان، یکی از سیاست‌ های ثابت و همیشگی نادرشاه افشار بود که از اول برآمدن او در خراسان تا آخر عمرش ادامه پیدا کرد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با گردآوری داده ها از طریق کتابخانه ‌ای، در پی یافتن جواب این پرسش‌ ها که چرا نادرشاه سیاست کوچ اجباری را در پیش گرفت؟ و پیامد های آن...

full text

راهبرد ایران در فناوری غنی سازی اورانیوم: دلایل و پیامدها

این پژوهش قصد دارد فرایند دستیابی ایران به فناوری غنی‌سازی اورانیوم را توضیح دهد و عوامل مؤثر  در تصمیم راهبردی جمهوری اسلامی ‌در پیگیری این برنامه را تبیین کند. یورش نظامی‌ عراق و تحریم‌های تسلیحاتی و اقتصادی غرب در دهه ۱۹۸۰، این پند گرانسنگ را به نظام تازه تأسیس جمهوری اسلامی داد که باید نیرومند شود و ـ بدون این‌که قوانین بین‌المللی را زیر پا بگذارد ـ بازدارندگی پایدار فراهم کند. هدف کلیدی ای...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 44(80، تابستان 1391)  issue 80 تابستان 1391

pages  193- 212

publication date 2012-06-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023